Ị nwere ike ijide okwu ahụ bụ "El Nino" na amụma ihu igwe ọtụtụ oge. Ihe omume ihu igwe na-atọ ụtọ nwere ike ịkpata mmetụta zuru ebe niile n'ọ̀tụ̀tụ̀ zuru ụwa ọnụ, na-emetụta mpaghara dị ka ọkụ ọhịa, gburugburu ebe obibi, na akụ na ụba.
Ma gịnị bụ mmetụta El Nino? Anyị ga-agbanye ọkụ El Nino pụtara, Gịnị ga-eme mgbe El Nino nọ na ụkpụrụ, ma zaa ajụjụ ụfọdụ a na-ajụkarị gbasara El Nino.
Tebulu ọdịnaya
Kedu ihe El Nino pụtara?
El Nino, nke a sụgharịrị n'asụsụ Spanish ka ọ bụrụ "obere nwa" ma ọ bụ "nwa Kraịst", bụ ndị ọkụ azụ̀ ndị South America nyere aha ya bụ ndị hụrụ okpomọkụ nke oke osimiri Pacific n'ime December. Ma ekwela ka aha ya duhie gị - El Nino bụ ihe ọ bụla ma ọ bụ obere!
Yabụ kedu ihe kpatara El Nino? Mmekọrịta El Nino n'etiti oke osimiri na ikuku na-eme ka okpomọkụ dị n'elu mmiri dị na etiti na n'ebe ọwụwa anyanwụ-etiti Equatorial Pacific na-abawanye, nke na-eme ka ikuku nwere mmiri na-agbaba ngwa ngwa banye na mmiri ozuzo.
N'afọ ndị 1930, ndị ọkà mmụta sayensị dị ka Sir Gilbert Walker mere nchọpụta na-agba agba: El Nino na Southern Oscillation na-eme n'otu oge ahụ!
Southern Oscillation bụ ụzọ mara mma nke na-ekwu na nrụgide ikuku n'elu oke osimiri Pacific na-agbanwe.
Mgbe okpomọkụ dị n'ebe ọwụwa anyanwụ Pacific na-ekpo ọkụ (n'ihi El Nino), ikuku ikuku n'elu oké osimiri na-ada. Ihe omume abụọ a nwere njikọ chiri anya nke na ndị ọkà mmụta ihu igwe nyere ha aha mara mma: El Nino-Southern Oscillation, ma ọ bụ ENSO maka nkenke. N'oge a, ọtụtụ ndị ọkachamara na-eji okwu El Nino na ENSO emekọrịta ihe.
Ihe nkuzi n'isi na sekọnd
Ajụjụ mkparịta ụka na-eme ka ụmụ akwụkwọ gị buru okwu mpaghara siri ike n'isi - enweghị nchekasị kpamkpam
Kedu ihe na-eme n'oge El Nino?
Mgbe ihe omume El Nino mere, ifufe azụmahịa nke na-efekarị ọdịda anyanwụ n'akụkụ Equator na-amalite ịda mbà. Mgbanwe a nke nrụgide ikuku na ọsọ ifufe na-eme ka mmiri dị elu na-ekpo ọkụ na-aga n'ebe ọwụwa anyanwụ n'akụkụ Equator, site n'ebe ọdịda anyanwụ Pacific ruo n'ụsọ oké osimiri nke ugwu South America.
Ka mmiri ọkụ a na-agagharị, ọ na-eme ka thermocline dị omimi, nke bụ oyi akwa nke oké osimiri nke na-ekewapụ mmiri na-ekpo ọkụ na mmiri oyi dị n'okpuru. N'oge ihe omume El Nino, thermocline nwere ike ịdaba ruo mita 152 (ụkwụ 500)!
Oke oyi akwa nke mmiri ọkụ nwere mmetụta na-agbawa obi na gburugburu ebe obibi dị n'ụsọ oké osimiri nke ọwụwa anyanwụ Pacific. Na-enweghị nkwalite nke mmiri oyi bara ụbara nke ọma, mpaghara euphotic enweghịzi ike ịkwado gburugburu ebe obibi ya na-arụpụtakarị ihe. Ọnụ ọgụgụ azụ̀ na-anwụ ma ọ bụ na-akwaga mba ọzọ, na-akpaghasị akụ na ụba Ecuador na Peru.
Ma nke ahụ abụghị naanị! El Nino na-ebutekwa nnukwu mgbanwe na ihu igwe mgbe ụfọdụ. Ntugharị n'elu mmiri dị ọkụ na-ebute oke mmiri ozuzo, na-eduga n'ịba ụba nke mmiri ozuzo na Ecuador na ugwu Peru. Nke a nwere ike itinye aka na idei mmiri na mbuze, na-emebi ụlọ, ụlọ akwụkwọ, ụlọ ọgwụ, na azụmahịa. Ụgbọ njem dị oke ma bibie ihe ọkụkụ.
El Nino na-ebute mmiri ozuzo na South America mana ọkọchị na Indonesia na Australia, nke na-eyi egwu mmiri ha na-enweta ka mmiri mmiri na-akpọnwụ na osimiri na-ebu obere ihe. El Nino nwekwara ike tinye ọrụ ugbo na-adabere na ịgba mmiri n'ihe ize ndụ! Ya mere jikere onwe gị ma kwado onwe gị maka ike ya na-enweghị atụ na ike!
El Nino ọ dị mma ka ọ dị njọ?
El Nino na-achọsi ike iweta ọnọdụ okpomọkụ na nkụ nke na-eme ka mmepụta ọka dị na US Otú ọ dị, na Southern Africa na Australia, ọ nwere ike iweta ọnọdụ akọrọ dị ize ndụ nke na-eme ka ọkụ ọkụ dịkwuo elu, ebe Brazil na n'ebe ugwu South America na-enwe nkụda mmụọ na Argentina na Chile na-ahụ mmiri ozuzo. . Ya mere jikere maka ike El Nino enweghị atụ ka ọ na-eme ka anyị na-eche!
Ogologo oge ole ka El Nino na-anọkarị?
Jideo okpu gị, ndị na-ekiri ihu igwe: nke a bụ ala dị ala na El Nino! Dịka, ihe omume El Nino na-ewe ọnwa 9-12. Ọ na-etolitekarị n'oge opupu ihe ubi (March-June), na-erute ọnụ ọgụgụ kasị elu n'etiti oge mgbụsị akwụkwọ na ọnwa oyi (November-February), wee daa mbà n'oge mmalite ọnwa okpomọkụ dị ka March-June.
Ọ bụ ezie na ihe omume El Nino nwere ike ịdị ihe karịrị otu afọ, ọtụtụ n'ime ha na-eme ihe dị ka ọnwa itoolu ruo ọnwa iri na abụọ - El Nino kachasị ogologo na akụkọ ihe mere eme nke oge a dị naanị ọnwa 12. El Nino na-abịa kwa afọ abụọ ma ọ bụ asaa (quasi-periodic), mana ọ naghị eme n'usoro oge niile.
Anyị nwere ike ibu amụma El Nino tupu ya emee?
Ee! Nkà na ụzụ ọgbara ọhụrụ tụrụ anyị n'anya ma a bịa n'ịkọ El Nino.
N'ihi ụdị ihu igwe dị ka ndị NOAA's National Centre for Environmental Prediction na data sitere na Tropical Pacific Observing System sensọ na satịlaịtị, oke osimiri, na radiosondes na-enyocha ọnọdụ ihu igwe na-agbanwe agbanwe - ndị ọkà mmụta sayensị nwere ike buru amụma n'ụzọ ziri ezi ọnwa ma ọ bụ afọ ọbịbịa ya tupu oge eruo.
E wezụga ngwá ọrụ ndị dị otú ahụ, anyị agaraghị enwe ụzọ isi mara ihe na-abịa n'ụzọ anyị n'ihe gbasara nsogbu ihu igwe dị ka El Nino.
El Ninos ọ na-esiwanye ike?
Ụdị ihu igwe na-arụ ọrụ na ka ụwa na-ekpo ọkụ n'ihu, usoro ENSO nwere ike ịkawanye ibu ma mepụta ọbụna El Ninos na La Ninas dị oke egwu nke nwere ike inwe mmetụta na-agbawa obi na obodo gburugburu ụwa. Mana ọ bụghị ụdị niile kwenyere, ndị ọkà mmụta sayensị na-agbasi mbọ ike ka ha nwetakwuo nghọta na ihe mgbagwoju anya a.
Otu isiokwu a ka na-arụrịta ụka bụ ma usoro ENSO abawanyelarị n'ihi mgbanwe ihu igwe nke mmadụ kpatara, ọ bụ ezie na otu ihe doro anya - ENSO dị adị kemgbe ọtụtụ puku afọ ma ọ ga-anọgide na-adịte aka n'ọdịnihu.
Ọbụlagodi na okirikiri ya n'ezie ka agbanweghị, mmetụta ya nwere ike ịpụtawanye nke ọma ka ụwa na-aga n'ihu na-ekpo ọkụ.
Ajụjụ El Nino (+Azịza)
Ka anyị nwalee otu ị siri cheta nkọwa El Nino na ajụjụ ajụjụ ndị a. Ihe kachasị mma bụ na ị nwere ike itinye ihe ndị a na ajụjụ mkparịta ụka iji gbasaa mmata banyere ihe gbasara gburugburu ebe obibi a dị mkpa site na iji AhaSlides.
- Kedu ihe ENSO pụtara? (Azịza: El Nino-Southern Oscillation)
- Ugboro ole ka El Nino na-eme (Azịza: Kwa afọ abụọ ruo asaa)
- Kedu ihe na-eme na Peru mgbe El Nino mere? (Azịza: Oke mmiri ozuzo)
- Gịnị bụ aha El Nino ndị ọzọ? (Azịza: ENSO)
- Kedu mpaghara El Niño kacha emetụta? (Azịza: Pacific Coast nke South America)
- Anyị nwere ike ịkọ El Nino? (Azịza: Ee)
- Kedu mmetụta El Nino nwere? (Azịza: Ọnọdụ ihu igwe dị oke egwu n'ụwa niile gụnyere oke mmiri ozuzo na idei mmiri na mpaghara akọrọ na ụkọ mmiri ozuzo na mpaghara mmiri)
- Kedu ihe dị iche na El Nino? (Azịza: La Nina)
- Ifufe ahia na-esighi ike n'oge El Nino - Eziokwu ka ọ bụ ụgha? (Azịza: Ụgha)
- Kedu mpaghara America na-eche oyi oyi mgbe El Nino dara? (Azịza: California na akụkụ nke ndịda US)
Malite na sekọnd.
Nweta ndebiri ajụjụ ụmụ akwụkwọ n'efu. Debanye aha n'efu wee were ihe ịchọrọ n'ọbá akwụkwọ template!
🚀 Nweta ndebiri efu ☁️
Ọtụtụ mgbe Ẹbụp Ajụjụ
Kedu ihe El Niño na La Niña pụtara?
El Nino na La Nina bụ ihu igwe abụọ a na-ahụ na Oke Osimiri Pasifik. Ha bụ akụkụ nke okirikiri a na-akpọ El Niño/Southern Oscillation (ENSO).
El Nino na-eme mgbe mmiri dị n'akụkụ ọwụwa anyanwụ-etiti oke osimiri Pasifik na-ekpo ọkụ karịa ka ọ dị na mbụ, na-ebute mgbanwe n'ụdị ihu igwe dị ka okpomọkụ dị elu na mgbanwe mmiri ozuzo. Ihe omume a na-egosi oge ọkụ nke okirikiri ENSO.
La Nina na-eme mgbe mmiri dị n'otu akụkụ nke oke osimiri Pasifik jụrụ oyi n'okpuru nkịtị, na-agbanwe ihu igwe site na ịmepụta okpomọkụ oyi na mgbanwe mmiri ozuzo; ọ na-egosi oge oyi na okirikiri ENSO.
El Niño ọ pụtara oyi karịa?
Enwere ike ịmata El Nino site na oke okpomọkụ na-ekpo ọkụ nke oke osimiri na Equatorial Pacific ebe La Nina bụ mmiri oyi na-adịghị ahụkebe n'otu mpaghara a.
Gịnị mere e ji kpọọ El Niño nwa gọziri agọzi?
Ndị na-akụ azụ̀ nọ n’Ekwedọọ na Peru jibu okwu Spanish bụ́ El Niño, nke pụtara “nwa ahụ,” kọwaa otú mmiri dị n’ụsọ oké osimiri si na-ekpo ọkụ bụ́ nke na-emekarị gburugburu Krismas.
Na mbụ, ọ na-ezo aka n'ihe na-eme n'oge oge. Otú ọ dị, ka oge na-aga, aha ahụ bịara na-anọchi anya ọnọdụ okpomọkụ na-adịwanye mbara ma ugbu a na-ezo aka n'ụdị ihu igwe na-ekpo ọkụ na-enweghị atụ nke na-eme kwa afọ ole na ole.
Chọrọ ịmụta usoro mpaghara ọhụrụ nke ọma? Gbalịa AhaSlides ozugbo maka plethora nke ajụjụ ajụjụ.
