Çi bi rastî îlhama xebata weya çêtirîn dide? Ma ew bonusek mezin e an tirsa têkçûnê ye?
Digel ku teşwîqên derveyî dibe ku encamên kurt-kurt bidest bixin, motîvasyona rastîn ji hundur tê - û tiştê ku teoriya xwe-determînasyonê ye ev e.
Tevlî me bibin gava ku em di zanistiya li pişt tiştê ku me bi tevahî di tiştê ku em jê hez dikin de vedihewîne. Rêbazên hêsan kifş bikin ku hûn dilşewatiya xwe geş bikin û bi karanîna têgihiştinên sosret ên xweya xweya herî têkildar vekin teoriya xwebirêvebirinê.
Table of Contents
Serişteyên ji bo Tevlêbûna Baştir
Karmendên xwe tevbigerin
Gotûbêja watedar dest pê bikin, bertekên kêrhatî bistînin û karmendên xwe binirxînin. Ji bo ku şablonê AhaSlides belaş bistînin xwe qeyd bikin
🚀 Quiz-a Belaş bigire ☁️
Teoriya Xwe-Determination Defined
Teoriya xweseriyê (SDT) li ser tiştê ku me motîve dike û tevgera me dike. Ew di serî de ji hêla Edward Deci û Richard Ryan ve hate pêşniyar kirin û pêşve xistin 1985.
Di bingeha xwe de, SDT dibêje ku em hemî hewceyên bingehîn ên psîkolojîk hene ku em hest bikin:
- jêhatî (karibe tiştan bi bandor bike)
- Xweser (di kontrola kiryarên xwe de)
- Têkilî (girêdana bi yên din re)
Gava ku ev hewcedarî têr dibin, em ji hundur xwe motîve û dilşad hîs dikin - ev tê gotin motîvasyona navxweyî.
Lêbelê, hawîrdora me jî rolek mezin dilîze. Jîngehên ku piştgirî didin hewcedariyên me yên jêhatîbûn, xweserî û girêdana civakî motîvasyona hundurîn zêde dikin.
Tiştên wekî hilbijartin, bertek û têgihîştina ji kesên din re dibe alîkar ku van hewcedariyên bicîh bînin.
Ji hêla din ve, hawîrdorên ku hewcedariyên me piştgirî nakin dikarin zirarê bidin motîvasyona hundurîn. Zext, kontrol an veqetandina ji yên din dikare hewcedariyên me yên bingehîn ên psîkolojîk xera bike.
SDT di heman demê de diyar dike ka xelatên derveyî carinan çawa paşde diçin. Digel ku ew dikarin di demek kurt de tevgerê bimeşînin, ger ew hestên me yên xweserî û jêhatîbûnê kêm bikin xelat motîvasyona hundurîn xera dikin.
How Teoriya Xwedetermînasyonê Kar dike
Me hemîyan xwestekek xwerû heye ku em mezin bibin, tiştên nû fêr bibin û xwe di bin kontrola jiyana xwe de hîs bikin (xweserî). Di heman demê de em bi yên din re têkiliyên erênî dixwazin û nirxê (têkilî û jêhatîbûnê) beşdar bikin.
Gava ku van hewcedariyên bingehîn têne piştgirî kirin, em ji hundur xwe bêtir motîvasyon û bextewar hîs dikin. Lê dema ku ew têne asteng kirin, motîvasyona me diêşe.
Motivasyon li ser berdewamiyek ji amotîvasyon (nebûna niyetê) ber bi motîvasyona derveyî heya motîvasyona hundurîn heye. Motîvên derveyî yên ku bi xelat û ceza têne rêve kirin têne hesibandin "bin qontrola".
Motîvên hundurîn ên ku ji berjewendî û kêfê derdikevin wekî "serbixwe". SDT dibêje ku piştgirîkirina ajotina meya hundurîn ji bo xweşbûn û performansa me çêtirîn e.
Jîngehên cihêreng dikarin hewcedariyên me yên bingehîn bixwin an jî paşguh bikin. Cihên ku vebijark û têgihiştinê pêşkêşî me dikin, me ji hundurê xwe bêtir bi rêve, baldar û jêhatîtir dike.
Kontrolkirina hawîrdoran me dike ku em xwe li dora xwe hîs bikin, ji ber vê yekê em dilşewatiya xweya hundurîn winda dikin û tiştan ji ber sedemên derveyî yên wekî dûrketina ji pirsgirêkê dikin. Bi demê re ev yek me dikişîne.
Her mirov şêwaza xwe ya adaptekirina şert û mercan heye (arasthatinên sedemîtiyê) û kîjan armanc wan di hundurê xwe de beramberî derve motîve dike.
Gava ku hewcedariyên me yên bingehîn têne rêz kirin, nemaze dema ku em xwe di bijartinê de azad hîs dikin, em ji hêla derûnî ve çêtir dikin û li gorî dema ku em ji derve têne kontrol kirin bêtir pêk tînin.
Mînaka Teoriya Xwe-Determinations
Ji bo ku hûn çarçoveyek çêtir bidin ka ew di jiyana rast de çawa dixebite, li vir çend mînakên teoriya xwe-determînasyonê di dibistanê / xebatê de hene:
Di dibistanê de:
Xwendekarek ku ji bo îmtîhanekê dixwîne ji ber ku ew bi xweber bi materyalê mijarê re eleqedar in, wê bi kesane watedar dibînin û dixwazin fêr bibin, tê xuyang kirin. motîvasyona xweser li gorî SDT.
Xwendekarek ku dixwîne tenê ji ber ku ew ji cezakirina dêûbavên xwe ditirsin heke bisernekevin, an ji ber ku ew dixwazin mamosteyê xwe bandor bikin, nîşan dide. motîvasyona kontrolkirî.
Di xebatê de:
Karmendek ku bi dilxwazî ji bo projeyên din ên li ser kar dilxwazî dibe ji ber ku ew kar dişoxilîne û ew bi nirxên wan ên kesane re têkildar e, pêşangeh dike serbixwe motîvasyona ji perspektîfa SDT.
Karmendek ku tenê zêde kar dike da ku bonusek bidest bixe, ji xezeba patronê xwe dûr bixe, an ji bo pêşkeftinek baş xuya bike, xwenîşandan dike. motîvasyona kontrolkirî.
Di çarçoveya bijîşkî de:
Nexweşek ku tenê dermankirinê dişopîne da ku ji hêla karmendên bijîjkî ve neyên cezakirin an ji tirsa encamên tenduristiyê yên neyînî, nîşan dide. motîvasyona kontrolkirî wekî ku ji hêla SDT ve hatî diyarkirin.
Nexweşek ku bi plana dermankirinê ya doktorê xwe ve girêdayî ye, ji ber ku ew girîngiya wê ya kesane ya ji bo tenduristî û xweşbûna xwe ya demdirêj fam dikin, ew e. xweser sorkirî.
Çawa Xweseriya Xwe Pêşvebirin
Bi rêkûpêk pêkanîna van kiryaran dê ji we re bibe alîkar ku hûn bi xwezayî hewcedariyên xwe yên jêhatî, xweserî, û têkildariyê têr bikin û bi vî rengî, di xweya xweya herî têkildar û hilberîner de pêşve bibin.
#1. Li ser motîvasyona hundurîn bisekinin
Ji bo ku hûn armancên xwe yên motîvkirî destnîşan bikin, li ser nirxên xwe yên bingehîn, hewes û tiştê ku ji we re têgihîştinek watedar, herikîn an serbilindî dide we bifikirin. Armancên ku bi van berjewendîyên kûr ve girêdayî ne hilbijêrin.
Armancên derveyî yên baş-navxweyî di heman demê de dikarin xweser bin ger ku berjewendîyên derveyî bi tevahî bi têgihiştina weya xweya xwe ve werin nas kirin û yekgirtî bin. Mînakî, hilbijartina karek bi dravdana bilind hûn bi rastî balkêş û armancdar dibînin.
Dema ku hûn pêşve diçin dê armanc bi demê re biguhezin. Bi periyodîk ji nû ve binirxînin ka ew hîn jî coşa weya xwerû dişewitînin an naha rêyên nû gazî we dikin. Dixwazin ku li gorî hewcedariyê qursê rast bikin.
#2. Desthilatdarî û xweseriyê ava bikin
Bi domdarî qabiliyetên xwe li qadên ku bi nirx û jêhatîbûna we re hevaheng in bi navgîniya dijwariyên ku serweriya gav bi gav pêşve diçin, dirêj bikin. Qeyserî ji fêrbûna li kêleka jêhatîyên we tê.
Li bertek û rêbernameyê bigerin, lê tenê xwe nespêrin nirxandina derveyî. Metrîkên navxweyî ji bo çêtirkirinê li ser bingeha potansiyela kesane û standardên jêhatîbûnê pêşve bibin.
Ji ber sedemên xwe-motîvkirî yên ku bi daxwazên we ve girêdayî ne ji bo pabendbûn an xelatan biryar bidin. Xwedîtiya li ser tevgerên xwe hîs bikin
Li dora xwe bi têkiliyên xweserî-piştgiriyê ku hûn xwe têgihiştin û hêzdar hîs dikin ku jiyana xwe bi mebest li ser bingeha ku hûn dibin rêve bibin.
#3. Pêdiviyên xwe yên psîkolojîk têr bikin
Têkiliyên ku hûn hîs dikin ku bi rastî têne dîtin, bê şert û merc têne pejirandin û hêzdar in ku hûn bêyî tirsa tolhildanê xwe bi rast eşkere bikin, bikin.
Xwe-ramankirina birêkûpêk li ser rewşên hundurîn, nirx, sînorkirin û armancan dê enerjiyê li hember bandorên rijandinê ronî bike da ku lê bigerin an dûr bixin.
Ji bilî kontrolkirina qutiyan, tenê ji bo kêf û barkirinê pêşî li çalakiyên dema vala bigirin. Hobiyên xwerû ruhê xwe dide.
Xelatên derveyî yên wekî drav, pesn û yên wekî wan, çêtirîn wekî feydeyên binirx têne dîtin û ne wekî ajokera bingehîn ji bo tevgerek ji bo domandina motîvên hundurîn.
Biçe derve
Teoriya xwe-determînasyonê di derbarê motîvasyon û xweşbûna mirovan de nihêrînên hêja peyda dike. Bila ev têgihîştina SDT hêzê bide we ku hûn xweya xweya herî bihêz, herî bi tevahî yekbûyî rast bikin. Xelat - ji bo ruh û performansê - hêjayî hewildanê ne ku agirê hundurê we geş bihêle.
Pirsên Pir tên Pirsîn
Kê teoriya xwerêveberiyê pêşniyar kir?
Teoriya xwe-determînasyonê bi eslê xwe ji hêla xebata bingehîn a psîkolog Edward Deci û Richard Ryan ve di salên 1970-an de dest pê kir hate pêşniyar kirin.
Teoriya xwebirêvebirinê çêker e?
Digel ku SDT bi tevahî nekeve bin sîwana konstruktîfîzmê, SDT hin nihêrînên konstruktîfîzmê di derbarê rola çalak a zanînê de di avakirina motîvasyonan de li hember tenê bersivdana li ser teşwîqên derveyî yek dike.
Mînaka teoriya xwebirêvebirinê çi ye?
Nimûneyek ji tevgerên xwe-biryar dikare bibe xwendekarek ku xwe li klûbek hunerî tomar bike ji ber ku ew ji xêzkirinê kêfxweş dibin, an mêrek ku firaxan dike ji ber ku ew dixwaze berpirsiyariyê bi jina xwe re parve bike.
