Na u nka karolo?

Maikutlo a ho Ithuta | Molemo ka ho Fetisisa le Mehlala | Lintlafatso tsa 2024

Maikutlo a ho Ithuta | Molemo ka ho Fetisisa le Mehlala | Lintlafatso tsa 2024

Education

Astrid Tran 15 Dec 2023 6 min bala

Haeba u batla ho bala tse ling, litebello tsa ho ithuta!

"Monkey bona, monkey etsa joalo" - maele a Amerika

Go ela tlhoko mo go ithuteng go botlhokwa. Ho tloha methating ea pele ea bophelo, batho ba labalabela ho shebella le ho etsisa. Ke moo mohopolo oa litebello tsa ho ithuta e tsoa ho tlatsa lekhalo pakeng tsa boiphihlelo ba motho ka mong le tse sa tsejoeng.

Khopolo ea Albert Bandura ea ho ithuta sechabeng e bontša hore ho shebella le ho etsa mohlala ho phetha karolo ea bohlokoa tabeng ea hore na ke hobane'ng ha batho ba ithuta. E bua ka batho ka bomong ho ithuta eseng feela ka phihlelo e tobileng empa hape le ka ho shebella ba bang le liphello tsa liketso tsa bona.

Joale, litebello tsa ho ithuta li bolela’ng, ’me u ka sebelisa monyetla oa tsona joang? A re ke re hlahlobeng sehlooho sena. 

Overview

Ho shebella ho ithuta ho bolela'ng?Mokhoa oa ho ithuta ka ho shebella boitšoaro ba ba bang.
Ke mang ea ileng a qala ho lemoha ketsahalo ea litebello tsa ho ithuta?Bandura, 1985
Mehato e 4 ea thuto ea ho shebella ke efe?Tlhokomeliso, ho boloka, ho ikatisa le ho susumetsa.
Kakaretso ea Maikutlo a ho Ithuta

Tafole ea likateng:

Maikutlo a ho Ithuta ke Eng?

Ho shebella ke boitšoaro ba tlhaho le ba tlhaho ho batho. Ho shebella ho ithuta, kapa ho ithuta ka mokhoa oa ho shebella, ho bolela mokhoa oo ka oona batho ba fumanang tsebo e ncha, litsebo, boitšoaro le tlhahisoleseding ka ho shebella le ho etsisa liketso, boitšoaro le liphello tsa ba bang.

Ha e le hantle, ho ithuta ka ho shebella hangata ho bitsoa ho ithuta ka boithatelo, moo batho ka bomong ba ithutang ka ho bona liphihlelo le liphello tsa ba bang.

Khopolo ea ho shebella ho ithuta le eona e qala ho Khopolo ea Albert Bandura e nang le tšusumetso ea ho ithuta sechabeng.

The Social Learning Theory, ho ea ka Bandura, e bolela hore karabelo ea ho shebella, ho etsisa, le ho etsa mohlala, thuto e ka etsahala ntle le ho fetola boitšoaro (1965)

Ho feta moo, ho ithuta ka ho shebella ho psychology ho hlahlobiloe liphuputsong tse ngata, tseo e 'ngoe ea tsona e hlalosang Mirror neurons, lisele tse khethehileng tsa boko, tseo esale e le setsi sa lipatlisiso tse amanang le ho ithuta ka ho shebella.

Sengoloa se seng


Kopanya Liithuti tsa hau

Qala puisano e nang le morero, fumana maikutlo a bohlokoa 'me u rute liithuti tsa hau. Ingolise ho nka template ea mahala ea AhaSlides


🚀 Ipotse Lipotso tsa Mahala☁️

Mehlala ea Maikutlo a ho Ithuta ke Efe?

Lefatšeng le tletseng lintho tse susumetsang, likelello tsa rōna li sebetsa joaloka liponche tsa boitsebiso, li monya kutloisiso e tsoang likarolong tsohle tsa tikoloho ea rōna. Re kopana le mehlala ea ho ithuta ea ho shebella letsatsi le leng le le leng.

Bana ba shebella metsamao ea bahlokomeli ba bona 'me ba etsisa ponahalo ea bona ea sefahleho. Bana ba shebeletse ka hloko ha batsoali ba tlama likhoele tsa lieta kapa ba hlophisa litene, ba etsisa liketso tsena molemong oa ho ipabola. Bacha ba shebile lithaka ka hloko ho utloisisa maemo a sechaba le boitšoaro. Batho ba baholo ba ithuta ka ho shebella litsebi, ebang ke moapehi ea sehang metsoako ka boqhetseke kapa sebini se bapalang seletsa se itseng ka bokhabane.

Libakeng tse sa reroang, re sheba metsoalle, litho tsa lelapa, basebetsi-'moho, esita le batho ba hlahang mecheng ea litaba e le hore re fumane boitsebiso le ho sebelisa tsebo e ncha. Ka mokhoa o ts'oanang, thutong e hlophisitsoeng, matichere a phahamisa matla a ho shebella ho bontša mehopolo, boitšoaro le mekhoa ea ho rarolla mathata.

Mohlala, ho na le mokhoa o ntseng o eketseha oo baithuti ba ithutang ka ho shebella livideo tsa baithuti ba bang ba ithutang inthaneteng. Livideo tse bitsoang tsa ho ithuta le nna li ile tsa ata lipakeng tsa 2016 le 2017 mme li fumane ba ngolisitseng ba fetang kotara ea milione.

“Kaofela re bashebelli - ba thelevishene, ba lioache tsa nako, ba sephethephethe tseleng e kholo - empa ke bashebelli ba fokolang. E mong le e mong o shebile, ha se ba bangata ba bonang. ” 

– Peter M. Leschak

Mecha ea litaba, ho kenyeletsoa thelevishene, libaesekopo, le sethala sa Marang-rang, li ama tebello ea ho ithuta haholo. Hangata batho ba ithuta ho Mehlala e Metle, mohlala, libapali tsa tšōmo, batho ba tummeng, le batho ba hlileng ba susumetsang bophelo ka ho tšoanang. Batho bana ba bapala e le mehloli ea khothatso, tlhokomeliso, le ho thuisa, ba susumetsa maikutlo le liqeto tsa bashebelli.

Mohlala, Taylor Swift, sebini le sengoli sa lipina se tsebahalang lefatšeng ka bophara, setšoantšisi le mosali oa khoebo, tšusumetso ea hae e fetela hole ho feta 'mino oa hae. Liketso tsa hae, litekanyetso le likhetho tsa hae li hlokomeloa ke balateli ba limilione lefatšeng ka bophara, e leng se etsang hore e be mohlala o motle oa ho ithuta le khothatso.

ho ithuta ka ho shebella
Ho ithuta ka ho sheba mohanyetsi oa bona | Setšoantšo: Pixfeeds

Keletso ea ho Ithuta Ho Kopanela 

Ke Hobane'ng ha ho Ithuta Lintho Tse Lebeletsoeng ho Le Bohlokoa?

Ho ithuta ka ho shebella ke tsebo ea tlhaho e qalang bongoaneng. Ho ikwetlisa ho ikwetlisa ho ithuta ho bohlokwa ka lebaka la melemo e mengata ho baithuti ho tloha bonyenyaneng. Sheba melemo e mehlano e ka sehloohong ea litebello tsa ho ithuta ka tlase:

Ho ithuta ka bokgabane

Ntlha ea pele, ho ithuta ka ho shebella ke mokhoa o atlehang le o sebetsang oa ho ithuta. E ama tšekamelo ea rōna ea tlhaho ea ho ithuta ho ba bang, e re nolofalletsang ho utloisisa likhopolo tse rarahaneng kapele. Ka ho ela hloko mehlala ea 'nete ea lefats'e, baithuti ba ka kopanya tsebo ea theory ka ts'ebeliso e sebetsang. Mokhoa ona ha o ntlafatse kutloisiso feela empa o boetse o holisa tsebo ea ho nahana ka botebo, o etsa hore ho ithuta e be mokhoa o matla le o hohelang o fetelang hole ho feta libuka le lithuto.

Pono e atolositsoeng

Ka sebele, re na le bokhoni bo hlollang ba ho ntša bohlale liphihlelong tsa ba bang, ho feta mefokolo ea linako tsa rōna tsa bophelo. Ha re bona motho e mong a sebetsana le boemo ka katleho, a rarolla bothata, kapa a fetisa mohopolo, re fuoa monyetla oa ho bona mekhoa le maano a bona a kelello.

Phetiso ea setso

Ho feta moo, litebello tsa ho ithuta ha li atolose feela bohlale ba rona empa hape li hokahanya meloko le litso. Li re lumella ho rua litšibollo, mekhoa e mecha, le temohisiso e bokelletsoeng ea ba tsamaileng pele ho rōna. Joalo ka ha litso tsa khale li ile tsa ithuta ho tsoa linaleling ho tsamaea le ho bolela esale pele linako tsa selemo, le rona re ithuta ho tsoa lipaleng tse arolelanoang tsa pale ea rona ea batho.

Litabeng tsa boitšoaro

Ho shebella ho na le kamano e matla le melao ea boitšoaro. Batho ba susumetsoa habonolo ke ho shebella boitšoaro ba ba bang. Mohlala, mosebetsing, haeba baetapele ba etsa liketso tse sa lokang, ba ka tlase ho bona ba na le monyetla oa ho latela mohlala, ba nka hore hoa amoheleha. Sena se totobatsa matla a ho shebella ha ho bopa litekanyetso tsa boitšoaro 'me se hatisa tlhokahalo ea mehlala e metle bakeng sa ho matlafatsa setso sa botšepehi le boitšoaro bo nang le boikarabelo.

Phetoho ea botho

Ke eng hape? U tla makala ho fumana hore ho shebella ho ithuta ho thusa phetoho ea hau. Ke mokhoa o susumetsang o susumetsang batho ho hlola mefokolo le ho loanela ho intlafatsa. Matla ana a ho fetola pono a tiisa mohopolo oa hore ho ithuta ha se feela ka ho fumana tsebo empa hape le mabapi le ho iphetola ho ba mofuta o betere oa botho.

ho ithuta ka ho tadima
Maikutlo a ho ithuta aa hlokahala ho atleha mosebetsing | Setšoantšo: Shutterstock

Mehato e 4 ea ho Ithutoa ke Efe?

Ho na le mekhahlelo e mene ea ho ithuta ka ho shebella, ho ea ka khopolo ea thuto ea sechaba ea Bandura, ho kenyeletsa tlhokomelo, ho boloka, ho ikatisa le ho susumetsa. Mokhahlelo o mong le o mong o na le karolo e ikhethang 'me o hokahane haholo ho ntlafatsa mokhoa oa ho ithuta. 

Maikutlo a ho ithuta
Maikutlo a ho ithuta | Mekhahlelo e 4 ea ho ithuta ka ho shebella

fuoe tlhokomelo

Thuto ea ho shebella e qala ka ho ela hloko lintlha. Ntle le tlhokomelo, mokhoa oa ho ithuta ka ho shebella ha o bolele letho. Baithuti ba tlameha ho lebisa tlhokomeliso ea bona tlhahisoleseling e nepahetseng ea boitšoaro bo hlokometsoeng, ho etsa bonnete ba hore ba hapa lintlha, maano le sephetho.

Ho boloka

Ka mor'a tlhokomelo, baithuti ba boloka lintlha tse hlokometsoeng mehopolong ea bona. Mokhahlelo ona o kenyelletsa ho kenyelletsa boitšoaro bo hlokometsoeng le lintlha tse amanang le tsona mohopolong, ho etsa bonnete ba hore bo ka hopoloa hamorao. Poloko e itshetlehile hodima ditshebetso tsa kelello tse kgontshang baithuti ho boloka le ho hlophisa tlhahisoleseding bakeng sa tshebediso ya kamoso.

Ho ikatisa

Tloho mokhahlelong oa boraro, baithuti ba leka ho etsisa boitšoaro bo hlokometsoeng. Ho ikatisa ho akarelletsa ho fetolela tlhahisoleseding e bolokiloeng ho tloha mohopolong ho ea liketsong. Mohlala, haeba motho a shebelletse thuto ea ho pheha inthaneteng, mohato oa ho ikatisa o kenyelletsa ho sebelisa mehato e bonts'itsoeng le lisebelisoa ho iketsetsa sejana ka kichineng ea bona.

Tšusumetso

Joale, tšusumetso ea hahoa. Mogatong wo wa mafelelo wa thuto ya tebelelo, baithuti ba huetšwa ke dipoelo le ditlamorago tšeo ba di tswalanyago le maitshwaro ao a lemogetšwego. Liphetho tse ntle, joalo ka meputso kapa katleho, li eketsa tšusumetso ea ho pheta boitšoaro.

U ka Ithuta Joang ka ho Shebella?

Ho ithuta ka ho shebella e ka ba mosebetsi o boima qalong. U ka 'na ua ipotsa hore na u qale hokae, u lokela ho tsepamisa maikutlo ho eng, le hore na ke ntho e makatsang ho sheba mekhoa e meng nako e telele. 

Haeba u batla likarabo tsa lipotso tsena, tataiso e latelang e ka u thusa:

  • Khetha Mehlala e Tšoanehang ea Mehlala: Khetholla batho ba ipabolang sebakeng seo u se thahasellang. Batla batho ba nang le mekhoa e sa tšoaneng e le hore u be le pono e nepahetseng.
  • Tsepamisa Maikutlo ho Boitšoaro bo Khethehileng: Fokotsa maikutlo a hau ho boitšoaro bo itseng, liketso, kapa maano. Sena se thibela ho itimetsa ka tlhahisoleseding e ngata haholo.
  • Ela Hloko Moelelo le Lits'ebetso: Ela hloko taba eo boits'oaro bo etsahalang ho eona le maikutlo ao ba a tlisang. Sena se fana ka kutloisiso e tebileng ea hore na ke hobane'ng ha ho etsoa liketso tse itseng.
  • Lula U Bulehile Maikutlo: Ikemisetse ho ithuta mehloling e sa lebelloang. Maikutlo a ka hlaha ho batho ba limelo tsohle le liphihlelo.
  • Itloaetse Kamehla: Ho ithuta ka ho shebella ke mokhoa o tsoelang pele. Itloaetse ho shebella, ho thuisa le ho sebelisa seo u ithutileng sona kamehla.
  • Batla Maikutlo: Haeba ho khoneha, arolelana boiteko ba hao le motho e mong ea nang le tsebo tšimong kapa tsebo eo u ithutang eona. Maikutlo a bona a ka fana ka lintlha tsa bohlokoa le litlhahiso tsa ho ntlafatsa.

⭐ U batla pululelo e eketsehileng? Sheba AhaSlides tsela e nepahetseng! AhaSlides e tla u tlisetsa lefats'e le lecha la ho ithuta le ho itšunya-tšunya. Ka likarolo tsa eona tse matla, u ka theha lipuo tse sebetsanang, lipotso, likhetho le lipuisano tse etsang hore ho ithuta e be phihlelo e monate le e kopanetsoeng.

Etsa lipotso tse phelang u sebelisa AhaSlides ho ba le nako e monate ea ho ithuta le bana bao u kenang sekolo le bona!

Lipotso Tse Atisang ho Botsoa:

Mehlala e meng ea litebello tsa ho ithuta ke efe?

Ho etsa mohlala, bana ba banyenyane ba ka ithuta mokhoa oa ho bula lemati ka ho shebella batsoali ba bona, kapa ba qalang ba ka ithuta ho beha letsoho la bona piano ka ho shebella matichere a bona.

Ke methati e mekae ea litebello tsa ho ithuta?

Ho na le mekhahlelo e mehlano ea litebello tsa ho ithuta, ho kenyeletsoa Tlhokomeliso, Ho Boloka, Ho Hlahisa, Tšusumetso, le Matlafatso.

Ref: Hantle haholo kelello | Thuto ea bere ea metsi | Forbes | Bandura A. Khopolo ea Boithuto ba Sechaba. Holo ea Prentice; 1977.