A ga-enwe ndị na-achọkarị iji echiche ezi uche dozie nsogbu mana ha nwere ike ịgbalịsi ike mgbe ha na-atụle echiche ndị ọzọ dị ka mmetụta uche, nghọta, ma ọ bụ imepụta ihe. N'ihi ya, ha na-eleghara ihe ndị nwere ike ime mgbanwe anya mgbe ụfọdụ, ma ọ bụ nweta ọganihu dị ịrịba ama. N'ụzọ megidere nke ahụ, ụfọdụ ndị nwere ike na-enwe mmetụta uche gabigara ókè ma na-adị mfe itinye ihe ize ndụ iji mee mkpebi n'akwadebeghị atụmatụ echere, nke na-etinye ha n'ihe ize ndụ.
The Egwuregwu Echiche isii emepụtara usoro iji nyere gị aka dozie nsogbu ndị a. Ọ ga-enyere gị aka iji ọtụtụ echiche dị mkpa nyochaa nsogbu ahụ tupu ịme mkpebi. Ka anyị mụta maka okpu anwansi ndị a na otu esi eji ha eme ihe nke ọma!
| Onye webatara okpu Iche echiche isii? | Dr Edward de Bono |
| Kedu mgbe 'Okpu echiche isii' chepụtara? | 1985 |
| Ọ bụ okpu iche echiche isii bụ usoro ịtụgharị uche? | Ee |
Tebulu ọdịnaya
Achọrọ ụzọ ọhụrụ iji tụgharịa uche?
Jiri ajụjụ ọchị na AhaSlides mepụta ọtụtụ echiche n'ebe ọrụ, na klaasị ma ọ bụ n'oge gị na ndị enyi gị na-enwe nnọkọ!
🚀 Debanye aha n'efu☁️
Kedu ihe bụ okpu echiche isii?
Dr Edward de Bono mere usoro "Okpu Iche echiche isii" na 1980 wee webata n'akwụkwọ ya "6 Okpu echiche"na 1985. Ọ bụ usoro dị irè nke ukwuu maka imeziwanye usoro echiche gị yiri ya, na ikike ime mkpebi site n'ịtụle nsogbu site n'ọtụtụ ụzọ.
Site na okpu echiche isii, ị nwere ike nweta nnukwu foto nke ọnọdụ ahụ wee chọpụta ihe egwu na ohere ndị nwere ike na-agaghị ahụ.
Na mgbakwunye, enwere ike itinye usoro a n'otu n'otu ma ọ bụ n'ime mkparịta ụka otu, nke nwere ike inye aka gbochie esemokwu nwere ike ibilite mgbe ọtụtụ ndị otu nwere echiche dị iche iche gbasara otu okwu.
Ka anyị 'yiri' okpu isii nke iche echiche n'aka iji nyochaa nsogbu ahụ. Mgbe ị na-etinye okpu, ị ga-atụgharị gaa n'ụzọ echiche ọhụrụ.
#1. Okpu ọcha (okpu ihe)
Mgbe ị na-eyi okpu ọcha, naanị ị ga-elekwasị anya na ebumnuche ebumnuche, dabere na eziokwu, data na ozi.
Na mgbakwunye, okpu a na-emesi ike mkpa ọ dị ịchịkọta ozi ziri ezi na nke dị mkpa iji mee mkpebi ziri ezi. Ya mere, ị nwere ike izere ime mkpebi dabere n'echiche ma ọ bụ echiche onwe onye. Na mkpebi niile dabere n'eziokwu ma kwadoo ya site na data, na-abawanye nsonaazụ na-aga nke ọma.
Ajụjụ ndị nwere ike inyere gị aka mgbe ị na-eyi okpu a bụ:
- Kedu ozi ole m nwere maka ọnọdụ a?
- Kedu ozi m chọrọ gbasara ọnọdụ dị n'aka?
- Kedu ozi na data m na-efu?
#2. Okpu uhie (okpu mmetụta mmetụta)
Okpu na-acha uhie uhie na-anọchi anya mmetụta, mmetụta na nghọta.
Mgbe ị na-eyi okpu uhie, ị nweere onwe gị ikwupụta mmeghachi omume mmetụta uche gị na nsogbu dị ugbu a na-enweghị mkpa ịkọwapụta ma ọ bụ kọwaa ha. Nke a nwere ike inye aka karịsịa mgbe okwu nwere ike ịdị mgbagwoju anya ma ọ bụ mmetụta mmetụta uche ma chọọ ụzọ aghụghọ karịa.
Ụfọdụ ajụjụ ị nwere ike iji mgbe ị na-eyi nke a:
- Kedu ihe na-adị m ugbu a?
- Kedu ihe echiche m na-agwa m gbasara nke a?
- Ọnọdụ a ọ masịrị m ma ọ bụ kpọrọ m asị?
Site n'ịkwenye na inyocha mmeghachi omume mmetụta uche ndị a, ị nwere ike ịghọta nke ọma mmetụta mkpebi gị nwere ike ime wee mee ihe iji dozie ha. Ọ nwere ike inyere gị aka ime mkpebi ziri ezi na ọmịiko n'ozuzu ya.
#3. Okpu ojii (okpu na-akpachapụ anya)
Okpu ojii ga-enyere gị aka ịkọ nsonaazụ ọjọọ site na iche echiche nke ọma na ịchọpụta ihe egwu, adịghị ike, na nsogbu nwere ike ime.
Na Black Hat, ị nwere ike nyochaa ọnọdụ site na echiche ọjọọ, ị ga-aghọta ihe ize ndụ na ọnyà ndị gbara ya gburugburu. Ọ pụrụ inye aka karịsịa mgbe mkpebi nwere ike ịkpata ajọ ihe.
Ya mere, site n'itinye okpu a, ị nwere ike ịchọpụta ebe a ga-emeziwanye ma mepụta atụmatụ echere iji dozie nsogbu ndị nwere ike ime.
Nke a bụ ajụjụ ụfọdụ nwere ike inye aka mgbe ị na-eji okpu:
- Kedu nsogbu nwere ike ime?
- Olee ihe isi ike ndị nwere ike ibilite n'ime nke a?
- Kedu ihe ize ndụ ndị nwere ike ime?
#4. okpu edo edo (okpu dị mma)
Okpu edo edo dị na okpu echiche isii na-anọchi anya nchekwube na ịdị mma. Ọ na-enyere gị aka inyocha ọnọdụ ahụ site na uru na ohere ndị nwere ike ime, wee jiri echiche dị mma bịaruo ya nso.
Dị ka Black Hat, nke a dị oké mkpa mgbe mkpebi gị nwere ike inwe nnukwu nsonaazụ ma ọ bụ mmetụta dị mma.
Site n'itinye edo edo, ị nwere ike ịchọpụta ebe maka uto na mmepe ma chọta ụzọ ị ga-esi jiri ihe dị mma nke ọnọdụ ahụ mee ihe. Nke a na-eme ka o doo anya na ọ bụghị naanị na a mara ọkwa nke ọma kamakwa ọ na-eduga na ihe ịga nke ọma na nsonaazụ dị mma.
#5. Green okpu (okpu okike)
Green Hat na-egosipụta okike ma na-agba gị ume ịmepụta echiche ọhụrụ, ihe ọhụrụ na ohere. Ọ na-achọ ka ị were uche mepere emepe bịaruo nsogbu ma na-arụsi ọrụ ike na-achọ ihe ngwọta ọhụrụ na nke okike.
Mgbe ngwọta ọdịnala na-adịkwaghị irè, naanị ihe ị ga-eme bụ itinye okpu, ma jụọ ajụjụ ndị a:
- Enwere nhọrọ ndị ọzọ?
- Kedu ihe ọzọ m nwere ike ime n'ọnọdụ a?
- Kedu uru dị n'itinye usoro ọhụrụ a nke ime ihe?
- Gịnị bụ akụkụ dị mma nke ọnọdụ a?
Site na ilele ohere ọhụrụ na imepụta ihe site na Green Hat, ị nwere ike ịpụ n'usoro echiche ọdịnala wee mepụta echiche ọhụrụ.
#6. Okpu na-acha anụnụ anụnụ (okpu usoro)
Okpu na-acha anụnụ anụnụ na okpu echiche isii na-anọchi anya nnukwu foto na ọ bụ ọrụ maka ijikwa usoro echiche. Ọ na-enyere gị aka idobe mkparịta ụka ahụ na ịhazi, hụ na usoro echiche na-anọgide na-arụ ọrụ nke ọma ma na-arụpụta ihe.
Yiri okpu na-acha anụnụ anụnụ, ị nwere ike nyochaa nsogbu site na usoro atụmatụ iji jikwaa usoro echiche. Ọ bara uru mgbe ọ dị mkpa ka e wepụta ọtụtụ echiche ma ọ bụ echiche, ma ị ga-ahazi na ibute ha ụzọ nke ọma.
Ya mere, na okpu a, ị nwere ike hụ na mkparịta ụka ahụ na-anọgide na-arụpụta ihe ma na-echebara echiche niile echiche. Nke a nwere ike inye aka zere nghọtahie ma ọ bụ ohere efu.
Kedu ka esi agba ọsọ okpu echiche isii na otu?
Emebere usoro okpu iche echiche isii iji kwado echiche na imekọ ihe dị iche iche. A na-agba ndị niile sonyere ume ka ha meghee echiche na echiche dị iche iche. Nke a bụ usoro iji mee mgbatị ahụ okpu isii n'ime otu:
- Chọpụta nsogbu ahụ. Kọwaa nke ọma ọnọdụ ma ọ bụ nsogbu otu ahụ ga-elekwasị anya na ya. Jide n'aka na onye ọ bụla ghọtara ma kwenye na nkwupụta nsogbu ahụ.
- Kenye okpu. Kenye onye ọ bụla so na ya otu okpu echiche. Gbaa ha ume ka ha wepụta echiche ha nke ọma n'ime oge enyere ha.
- Tọọ oke oge maka okpu iche echiche ọ bụla. Debe mkparịta ụka ahụ na-elekwasị anya ma hụ na a na-enyocha echiche nke ọ bụla. Ọtụtụ mgbe, okpu ọ bụla na-ejedebe na nkeji 5-10.
- Tụgharịa okpu. Mgbe oke oge maka okpu ọ bụla agwụla, ndị sonyere na-atụgharị gaa na okpu na-esote n'akụkụ elekere ma ọ bụ n'akụkụ elekere. Onye ọ bụla nwere ohere inyocha echiche nke ọ bụla.
- ichikota. Mgbe ejirichara okpu niile, chịkọta ihe nchoputa na echiche ndị na-ebilite n'oge mmejuputa. Chọpụta isiokwu ndị a na-ahụkarị na ihe ngwọta nwere ike ime.
- Kpebie usoro omume: Dabere na ngwọta na echiche ndị a na-emepụta n'oge nzukọ ahụ, ndị otu ahụ na-ekpebi ihe omume ma ọ bụ usoro ndị ọzọ iji gaa n'ihu na usoro nhazi nsogbu.
Ọmụmaatụ nke iji okpu echiche isii n'ọnọdụ dị iche iche
Lelee ihe ngosi okpu isi isii ole na ole n'okpuru!
#1. Mmepe ngwaahịa
Otu otu nwere ike iji okpu iche echiche isii iji wepụta echiche maka ngwaahịa ọhụrụ.
- Okpu ọcha: na-elekwasị anya na nyocha ahịa na data
- Okpu uhie: na-elekwasị anya na mmasị ndị ahịa na mmetụta uche
- Okpu ojii: na-akọwapụta ihe egwu ma ọ bụ oke nwere ike ime
- Okpu edo edo: na-akọwapụta uru ma ọ bụ uru ndị nwere ike
- Okpu akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ: na-achọta echiche ọhụrụ na ihe okike
- Okpu na-acha anụnụ anụnụ: na-ahazi ma na-ebute ụzọ echiche ndị ewepụtara.
#2. Mkpebi esemokwu
Okpu echiche isii nwere ike dozie esemokwu dị n'etiti ndị otu abụọ.
- Okpu ọcha: na-elekwasị anya na ozi, ndabere na-akpata ọnọdụ esemokwu
- Okpu uhie: na-elekwasị anya na mmetụta na mmetụta nke onye ọ bụla
- Okpu ojii: ihe mgbochi ma ọ bụ ihe ịma aka ndị nwere ike ozugbo ma ọ bụrụ na mmadụ abụọ ka na-ese okwu, enweghị ike ịkparịta ụka (dịka ọmụmaatụ, na-emetụta ọganihu ọrụ nke otu ahụ dum)
- Okpu edo edo: na-achọpụta ihe ngwọta ma ọ bụ nkwekọrịta nwere ike ime (dịka ọmụmaatụ, ha abụọ ga-apụ ma were ume ma tụgharịa uche na nsogbu ahụ)
- Okpu akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ: na-achọta ụzọ ọhụrụ iji dozie nsogbu ahụ (dịka ọmụmaatụ nye mmadụ abụọ otu nnọkọ iji ghọta ibe ha nke ọma)
- Okpu na-acha anụnụ anụnụ: na-ahazi nkwurịta okwu ahụ ma na-elekwasị anya na ya.
#3. Atụmatụ atụmatụ
Okpu iche echiche isii nwere ike inyere ndị otu gị aka ịmepụta atụmatụ atụmatụ maka mgbasa ozi ahịa ọhụrụ.
- Okpu ọcha: na-elekwasị anya na usoro ahịa na data dị ugbu a
- Okpu uhie: na-elekwasị anya n'igosipụta mmetụta ha banyere mkpọsa ahụ
- Okpu ojii: na-atụle ihe egwu na ihe ịma aka ndị dị ka ROI dị ala
- Okpu edo edo: na-achọpụta uru ndị nwere ike ime dị ka mmụba ika
- Okpu akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ: brainstorms kere echiche maka mkpọsa
- Okpu na-acha anụnụ anụnụ: na-ejikwa otu esi ahazi na mejuputa echiche kacha mma
Ụdị okpu isi echiche isii
Ụdị okpu okpu isii a na-enyere gị na ndị otu gị aka igbochi mkparị ma hụ na echebara echiche niile echiche tupu ịme mkpebi:
- White Hat: Gịnị bụ eziokwu na ozi anyị nwere?
- Okpu uhie: Olee otú obi dị anyị maka ọnọdụ ahụ? Kedu ihe echiche anyị na-agwa anyị?
- Black Hat: Kedu ihe ize ndụ na ihe ịma aka ndị metụtara ọnọdụ ahụ?
- Okpu odo: Kedu uru na ohere nwere ike jikọta ọnọdụ ahụ?
- Green Hat: Gịnị bụ ụfọdụ ihe ngwọta ma ọ bụ echiche iji dozie ya?
- Okpu na-acha anụnụ anụnụ: Kedu ka anyị ga-esi jikwaa usoro echiche wee hụ na anyị na-elekwasị anya na ịchọta ngwọta?
Etu ụzọ dị mkpa
Okpu echiche isii bụ ụzọ kachasị mma iji nyochaa mmetụta nke mkpebi site n'ọtụtụ ụzọ. Ọ na-enyere gị aka ijikọta ihe mmetụta uche na mkpebi ndị ezi uche dị na ya ma na-agba ume ịmepụta ihe. N'ihi ya, atụmatụ gị ga-adịkwu ezi uche na nke siri ike. Na mgbakwunye, ọ nwere ike inyere gị aka ịzere esemokwu, na mmejọ nkwurịta okwu na ịhụ ọdịda nke atụmatụ mmemme.
Echefula nke ahụ AhaSlides nwere ike inyere gị aka iji usoro a kacha mma. Ị nwere ike kenye ma gbanwee n'etiti okpu iche echiche dị iche iche, soro oge njedebe maka akụkụ nke ọ bụla nke mkparịta ụka, wee jiri atụmatụ mmekọrịta anyị chịkọta ihe nchoputa na njedebe nke nzukọ ahụ. ntuli aka na-ebi, nyocha, igwe okwu, na ajụjụ na azịza dị ndụ nke nwere ike inye aka itinye ndị sonyere aka ma mee ka nzukọ na-arụpụta ihe.
Ọtụtụ mgbe Ẹbụp Ajụjụ
Kedu otu esi akụzi 6 echiche okpu echiche?
Kewaa ndị mmadụ n'otu n'otu na-eyi okpu dị iche iche; wee malite nyochaa echiche, ikpe, ma ọ bụ ọnọdụ, wee jụọ otu ọ bụla ka ha gosipụta echiche ha, dabere na agba okpu ha. Wee kparịta ụka n'ozuzu ya, tulee ma chegharịa echiche otu dị iche iche.
Kedu ihe nkatọ nke okpu echiche isii?
Usoro 6 Thinking Hats nwere ike ọ gaghị abụ ngwa ọrụ kachasị mma iji mee ihe maka nzukọ, mkparita ụka, na ihe omume idozi nsogbu. Nke a bụ eziokwu karịsịa mgbe ị na-emeso ọnọdụ azụmahịa dị mgbagwoju anya gụnyere ọtụtụ ihe ndị a na-amaghị ama na nke a na-atụghị anya ya, dị ka iji okpu 6 na-emega ahụ nwere ike ịmepụta ihe dị iche iche. N'agbanyeghị ịdị irè ya n'ọnọdụ ụfọdụ, ọ dị mkpa ịghọta mgbe ọ dị mma iji usoro a na mgbe a ga-atụle ụzọ ndị ọzọ na-edozi nsogbu.
