Fa'afefea ona felafolafoa'i mo tagata amata - 7 Laasaga + 10 Fautuaga

Tuuina atu

Ellie Tran 27 Me, 2025 12 minu e faitau

O le finau o se mataupu tele, tele. Afai e te leʻi faia muamua, e mafai ona lofituina le mafaufau i le mea o le a tupu ma pe faʻafefea ona e aloese mai le vaʻavaʻai i luma o tagata uma.

E tele mea e tatau ona aʻoaʻoina ae e te leʻi maua le lototele e tu ai i le pulelaa. Ae aua le popole; lenei taiala i luga auala e finau ai mo tagata amata o le a avatu ia te oe laasaga, fautuaga ma faʻataʻitaʻiga e te manaʻomia e faʻaumatia ai lau isi felafolafoaiga. O lea la, se'i o tatou va'ai i nei fa'amatalaga matagofie felafolafoaiga!

Lisi o Mataupu

Auala e galue ai se felafolafoaiga mo tagata amata (i Laasaga e 7)

Ae e te le'i o'o i le fa'auigaina o au finauga e pei o se pro, e tatau ona e iloa pe fa'afefea ona galue felafolafoaiga a tagata amata. Siaki laasaga nei e 7 i se felafolafoaiga mo tagata fou ma mea e tatau ona e faia i luga o le ala, ona e malamalama atoatoa lea i le avea ai ma se tagata finau sili atu!

1. Ua Filifilia le Faamoemoega

auala e finau ai mo tagata amata
Fautuaga mo tagata finau

A'o mafai ona tatou fa'aogaina felafolafoaiga i le tele o nofoaga ma tulaga, e pei o a'oga, fonotaga a le kamupani, talanoaga a le vaega po'o fa'apolokiki, e taua tele le filifilia muamua o fa'amoemoega autu o felafolafoaiga. E mafai ona maua ai se vaaiga manino o le fuafuaga ma faʻatulaga felafolafoaiga ona o loʻo i ai le tele o faʻamatalaga e galue i se taimi mulimuli ane, o ia mea uma e manaʻomia ona fetaui lelei.

O lea la, a'o le'i faia se mea, o le a tali mai le fa'afoeina - o a sini o lenei finauga?

Mo se faʻataʻitaʻiga, afai o loʻo e i ai i se felafolafoaiga a tamaiti aoga, e tatau ona tutusa sini ma lau lesona, lea e mafai ona faʻamalosia ai mafaufauga faitio ma tomai tautala lautele. Afai o loʻo galue, e mafai ona filifili po o fea o manatu e lua e alu i ai.

2. Ua Filifilia le Fauga

Fesili pe fa'afefea ona felafolafoa'i lelei, e tatau ona iai sau fausaga. E tele felafolafoa'iga felafolafoaiga fesuiaiga i fafo, ma le tele o faatulagaga i totonu. E taua mo oe le iloa muamua o nisi o faaupuga masani o loʻo faʻaaogaina i le tele o ituaiga masani o felafolafoaiga muamua aʻo leʻi sauni mo se finauga...

  • autu - O felafolafoaiga uma e iai se autu, lea e taʻua aloaia a lafo or Iugafono. O le autu e mafai ona avea o se faʻamatalaga, o se faiga faʻavae poʻo se manatu, e faʻatatau i le faʻatulagaina ma le faʻamoemoe o le felafolafoaiga.
  • Lua au - Faamautu (lagolagoina le lafo) ma leaga (tetee i le lafo). I le tele o tulaga, e tofu le au ma le tolu tagata.
  • Faamasino or Faamasino: O tagata e faʻamasinoina le lelei o finauga i faʻamaoniga ma le faʻatinoina o le au finau.
  • Taimi tausi - Le tagata e siaki le taimi ma taofi 'au pe a uma le taimi.
  • Tagata matau - E mafai ona i ai ni tagata matau (se aofia) i le felafolafoaiga, ae e le faatagaina i latou e faʻafeiloaʻi.

Mo se felafolafoaiga amata, pe a uma ona maua le lafo, o le a maua e 'au le taimi e sauni ai. O le Faamautu 'au e amata le felafolafoaiga i le latou failauga muamua, sosoo ai ma le failauga muamua mai le leaga 'au. Ona alu atu lea i le failauga lona lua i le Faamautu 'au, toe fo'i i le failauga lona lua i le leaga 'au, ma isi.

O failauga taitasi o le a talanoa ma tuuina atu o latou manatu i le taimi faatulagaina o loo taua i totonu o tulafono o felafolafoaiga. Ia manatua e leai uma felafolafoaiga faaiu i le au leaga; o nisi taimi, au Faamautu o le a talosagaina e faauma.

Atonu e te fou i lenei mea, e mafai ona e mauaina le faagasologa o felafolafoaiga mo tagata amata i lalo. E faigofie ona mulimuli ma e mafai ona faʻaaogaina i le tele o ituaiga eseese o felafolafoaiga.

3. Ua Faia le Fuafuaga o Felafolafoaiga

Mo le felafolafoaiga ina ia sologa lelei, o le a iai se fuafuaga a le faafoeina fa'amatalaga auiliili e mafai. E tatau ona latou faailoa atu ia te oe lenei fuafuaga, aua o le a fesoasoani e te vaai faalemafaufau i mea uma ma taofia oe mai le alu ese, lea e matua faigofie lava ona fai pe a e auai i se felafolafoaiga a tagata amata.

Ole lisi faigofie lea ole mea e tatau ona iai ile fuafuaga:

  • Ole auga ole finauga
  • O le fausaga
  • Fa'afefea ona fa'atulaga le potu
  • Ole fa'asologa ole taimi ma le taimi mo vaitau ta'itasi
  • Tulafono ma fa'atonuga o felafolafoaiga aloa'ia mo failauga ma fa'amasino
  • Fa'ailoga tusi mo matafaioi
  • O le aotelega e tapunia ai le felafolafoaiga pe a uma

4. Ua Faatulaga le Potu

O le si'osi'omaga e mana'omia mo se felafolafoaiga ona e mafai ona a'afia ai le fa'atinoga o failauga i sina tulaga.

O lau felafolafoaiga e tatau ona i ai se siosiomaga faʻapolofesa pe a mafai. E tele auala e fa'atulaga ai se potu felafolafoa'iga, ae po'o le a lava le seti e filifilia, e fa'atotonu uma i le 'speaker area' i le ogatotonu. O le mea lea o le a tupu uma ai togafiti felafolafoaiga.

O failauga taitasi e fai ma sui o au e lua o le a tutu i le vaega o failauga i le taimi o le latou taimi, ona toe foi lea i o latou nofoa pe a uma.

Lalo o se fa'ata'ita'iga fa'atulagaina lauiloa mo se felafolafoaiga amata:

le fa'atulagaina o se seti potu felafolafoaiga
Ata faʻaaloalo a Felafolafoaiga SA.

Ioe, e iai lava le avanoa e fai ai se felafolafoaiga i luga ole laiga. Atonu e te tauivi e lagona le siosiomaga tutusa i se felafolafoaiga i luga o le initaneti, ae o loʻo i ai nisi o auala e faʻafefe ai:

  • Fa'asinomaga i tua: O matafaioi ta'itasi e ono iai se 'ese'ese fa'alaua'itele Zoom: le talimalo, tausi taimi, fa'amasino ma 'au ta'itasi. E mafai ona fesoasoani lea i le fa'avasegaina o matafaioi a tagata ta'ito'atasi ma fa'aosofia ai se mitamitaga i le matafaioi ua tu'uina atu.
  • Meafaigaluega lagolago:
    • Taimi: E taua le taimi i se felafolafoaiga, aemaise lava mo tagata fou ile latou taimi muamua. E mafai e lau fa'atonu ona filifili e siaki lau saosaoa i se taimi i luga ole lau (e ui i le tele o felafolafoaiga, e na'o le fa'ailo e le tausi taimi pe a toe 1 minute pe 30 sekone).
    • Aafiaga leo: Manatua, ua na'o se felafolafoaiga mo tagata amata. E mafai ona e fa'amoemoe e fa'amamafaina e lau fa'atonu le siosiomaga ma le fa'amalosi patipati a'afiaga leo pe a uma le lauga a le failauga.

5. Ua Filifilia Au

O 'au o le a vaevaeina i Faamautu ma leaga. E masani lava, o 'au ma tulaga o failauga i totonu o na 'au e fa'avasega, o lea e mafai ai e lau fa'atonu ona fa'aogaina se uili mimilo ina ia fa'afiafia atili ma fa'afiafiaina le fa'agasologa.

fa'aaoga le uili fa'ata'amilo a le AhaSlides e vaelua ai 'au i felafolafoaiga mo tagata amata

A mae'a ona filifilia 'au e lua, o le a fa'asalalau le lafo ma tu'uina atu ia te oe se taimi e sauni ai, e sili atu i le tasi le itula.

I le taimi nei, o le a fa'asino atu e le fa'atonu le tele o punaoa eseese ina ia mafai e 'au ona malamalama i le fa'amatalaga ma fa'afitauli e fa'amalosia ai manatu. O le tele o lou iloa, o le malosi foi lea o le felafolafoaiga.

6. Amata le Felafolafoaiga

O ituaiga eseese o felafolafoaiga e manaʻomia ai se isi faatulagaga, ma e mafai ona tele ni fesuiaiga. Lalo o se faʻaaliga sili ona lauiloa e mafai ona faʻaaogaina i soʻo se felafolafoaiga mo tagata amata.

E ta'i fa le avanoa e lauga ai 'au ta'itasi i lenei felafolafoaiga, e sili ai le ta'i 6 pe 8 failauga. I le tulaga o le 6, e lua tagata finau e tautala faalua.

LaugataimiMatafaioi a le Au Felafolafoa'i
1st Affirmative Constructive8 minFa'ailoa le lafo ma o latou manatu
Tuuina atu a latou faauigaga o upu autu
Tuuina atu a latou finauga e lagolago ai le lafo
1 Le lelei Fausia8 minFaaalia a latou finauga e tetee ai i le lafo
2nd Afirmative Constructive8 minFa'atulaga nisi fa'amatalaga e lagolago ai le lafo ma manatu o le 'au
Fa'ailoa nofoaga fete'ena'i
Tali fesili mai le failauga le lelei (pe a iai)
2 Le lelei Fausia8 minLay out further arguments in support of the motion and the team's opinions
Fa'ailoa nofoaga fete'ena'i
Tali fesili mai le failauga le lelei (pe a iai)
1st Negative Rebuttal4 minLay out further arguments against the motion and enhance the team's opinions
Fa'ailoa nofoaga fete'ena'i
Tali fesili mai le failauga ioe (pe a iai)
1st Afirmative Rebuttal4 minPuipui le Faamautu finauga a le 'au ma fa'ato'ilaloina finauga fa'afeagai e aunoa ma le fa'aopoopoina o ni finauga po'o ni fa'amatalaga fou
2nd Negative Rebutte
(Fa'amatalaga Fa'ai'u)
4 minFai se fa'amatalaga lona lua e tete'e ma fa'ai'u
2. Talitonu ioe
(Fa'amatalaga Fa'ai'u)
4 minFai se fa'amatalaga lona lua e tete'e ma fa'ai'u

💡 E mafai ona i ai sina taimi puupuu e sauniuni ai aʻo leʻi faʻafitia, e faʻatatau i tulafono.

E mafai ona e vaʻai i se faʻataʻitaʻiga vitio o lenei faʻatulagaga i lalo.

7. Faamasino le Felafolafoaiga

Ua oo i le taimi e galulue ai le au faamasino. E tatau ona latou mataituina felafolafoaiga ma faatinoga a tagata finau taitasi ona iloilo lea. O nisi ia o mea o le a latou va'ai i lau fa'atinoga...

  • Faʻalapotopotoga ma le manino - Le fa'atulagaga i tua o lau tautalaga - e talafeagai le fa'ata'atia e pei ona e faia?
  • lotomalie - O finauga nei, fa'amaoniga, su'esu'ega fa'asagatau ma fa'afitiga e te faia.
  • Tu'u atu ma faiga fa'aaliga - Fa'afefea ona e fa'ailoa au manatu, e aofia ai le tautala ma le gagana a le tino, mata, ma le leo fa'aaoga.

10 Fautuaga mo Felafolafoa'i Fou

E leai se tasi na te mafaia mea uma mai le amataga ma afai e te lei finau lava i lou olaga, e le faigofie mea e amata ai. O loʻo i lalo 10 fautuaga vave ia iloa pe fa'afefea ona felafolafoa'i lelei ma mafai ona o faatasi ma le au fou i felafolafoaiga uma.

#1 - O sauniuniga o le ki - Su'esu'e le autu e tele muamua e le gata ina maua faʻamatalaga faʻamatalaga, ae faʻapea foi le mautinoa. E mafai ona fesoasoani lea i le au felafolafoa'i fou ia malamalama atili i mataupu ina ia avea ma ni amataga lelei o le tetee, ona tusia lea o a latou finauga, saili molimau, ma aloese mai le alu i lalo pu lapiti. E tatau i tagata fai felafolafoa'i uma ona fa'avasega mea uma i 'ai (e sili le 3 points mo le 3 finauga) e fa'atulaga lelei ai manatu ma va'ai le 'ata tele' oa latou tautalaga.

#2 - Taofi mea uma ile autu - O se tasi o agasala o felafolafoaiga o le alu ese lea, ona o le maimau o taimi taua e tautala ai ma vaivai ai le finauga. Faʻalogo lelei i auivi ma manatu autu ina ia mautinoa latou te mulimuli i le autu ma faʻatalanoaina faʻafitauli saʻo.

#3 - Fai au manatu i faʻataʻitaʻiga - O le iai o fa'ata'ita'iga e fa'amanino atili ai au fuaiupu felafolafoa'i, fa'apena fo'i, e va'ai manino tagata i mea, pei lea fa'ata'ita'iga i lalo...

Fa'ata'ita'iga o se pepa o lo'o iai fa'amaoniga ma se fa'ailoga i luga
Ata faʻaaloalo a WikiHow

#4 - Taumafai e mafaufau e pei o le au tetee - A'o toe iloiloina manatu, mafaufau i manatu e ono fa'aalia e le itu tete'e. Fa'ailoa ni nai mea ma tusi i lalo se fa'afanua o le mafaufau o fa'afitiga e mafai ona e ofoina atu pe a fai do i'u ina fai na manatu.

#5 - Fai se faaiuga malosi - Fa'ai'u le felafolafoa'iga i ni nai fuaiupu lelei, lea e mafai ona fa'aputuina ai manatu autu. I le tele o tulaga, e fiafia le au finau e fa'ai'u ma le malosi, ma se tasi o fa'aupuga fa'afuaiupu e mafua ai lena mea pa'u mic taimi (siaki se faʻataʻitaʻiga o lenei i lalo).

#6 - Ia mautinoa (pe fa'asese se'ia e faia!) - O se tasi o mea sili ona taua e uiga i le auala e sili atu ai i felafolafoaiga o le vibe. E tatau i le au finau ona talitonu i mea latou te fai mai ai, aua o le soona fai e tele le pule i faamasino ma tagata matau. Ioe, o le tele o lou sauniuni, o le sili atu foi lea o lou mautinoa.

#7 - Tautala lemu - O se fa'afitauli sili ona taatele o tagata fou felafolafoa'i o lo latou saoasaoa tautala. O le tele o taimi nai lo le taimi muamua, e vave tele, lea e mafua ai ona popole le au faʻalogologo ma le failauga. Manava ma tautala lemu. Atonu e itiiti mea e te maua, ae o mea e te faia e maua ai le gravitas.

#8 - Fa'aaoga lou tino ma lou foliga - E mafai e le gagana a le tino ona lagolagoina ou manatu ma faʻaalia le mautinoa. Va'ai mata i mata o le au fa'afeagai, fai se tu lelei ma pulea fa'aaliga foliga ('aua le so'ona'a tele) e pu'e ai le mafaufau.

#9 - Faalogo lelei ma tusi ni faamatalaga - E tatau i tagata felafolafoaʻi ona gauai atu i tautalaga uma ma manatu e mulimuli ai i le saoasaoa, lagolago a latou 'au ma faʻafefeina le au teteʻe. O le i ai o faʻamatalaga e mafai ona fesoasoani tele, aua e leai se tasi e mafai ona manatua manatu uma e toe faʻafoʻi pe faʻalautele atili. Manatua e tusi i lalo na'o manatu autu.

#10 - Aloese mai ata taugofie - Taulai atu ma tetee i finauga a au paaga, ae le o latou teteʻe. E leai ni tagata finau e tatau ona ita i isi; e fa'aalia ai le leai o se tomai fa'apolofesa ma e mautinoa lava e fa'ailogaina oe.

6 Sitaili o Felafolafoaiga Amata

E tele sitaili o felafolafoaiga e eseese faatulagaga ma tulafono. O le iloa lelei o nisi oi latou e mafai ona fesoasoani i le au finau amata e iloa le faagasologa ma mea e tatau ona latou faia. O nisi nei o sitaili felafolafoa'i masani e mafai ona e va'aia i lau felafolafoaiga muamua!

1. Felafolafoaiga o faiga faavae - O se ituaiga masani lea e manaʻomia ai le tele o suʻesuʻega. O le felafolafoaiga e faʻataʻamilo i luga pe faʻatulafonoina se faiga faʻapitoa pe leai, e masani lava i foliga o ni tagata se lua pe sili atu 'au. Felafolafoaiga o faiga faavae e fa'aoga i le tele o a'oga ona e fa'atino, ma e faigofie atu ona mulimulita'i tulafono nai lo isi ituaiga.

2. Felafolafoaiga a le Palemene - O lenei faiga felafolafoaiga e faʻavae i luga o le faʻataʻitaʻiga a le malo o Peretania ma felafolafoaiga i le Palemene a Peretania. Muamua na faʻaaogaina e iunivesite a Peretania, o le taimi nei o le faiga felafolafoaiga aloaia lea o le tele o tauvaga felafolafoaiga tetele e pei o le World University Debating Championship ma European Universities Debating Championship. O ia felafolafoaiga e poto ma puupuu nai lo le masani faiga faavae felafolafoaiga, ia talafeagai mo le tele o mataupu, mai aoga tulagalua i iunivesite.

faiga faapalemene a Peretania o felafolafoaiga
Ata faʻaaloalo a Oxford Scholastica Academy.

3. Felafolafoaiga lautele - I lenei sitaili, e lua 'au e felafolafoa'i i ni mataupu 'vevela' ma fefinaua'i po'o ni mea o lo'o tutupu i le taimi nei. O autu ia atonu ua i ai sou manatu e uiga i ai, o lea la o lenei ituaiga o felafolafoaiga e sili atu ona faigofie nai lo a faiga faavae felafolafoaiga.

4. Lincoln Douglas felafolafoaʻiga- O se felafolafoaiga tatala, tasi-i-le-tasi, faaigoa i se faasologa lauiloa o felafolafoaiga i tua i le 1858 i le va o sui tauva US Senate Abraham Lincoln ma Stephen Douglas. I lenei sitaili, e taulaʻi atu tagata finau i fesili e sili atu ona loloto pe sili atu filosofia, aemaise lava i mataupu taua.

5. Faʻaavanoa finauga - E to'alua tagata felafolafoa'i e finau i se tasi mataupu; e mana'omia ona latou fa'atulagaina a latou finauga i se taimi pu'upu'u ma vave tali atu i manatu o latou tete'e e aunoa ma le tele o sauniuniga. E mana'omia ai tomai fa'aupuga malosi ma e mafai ona fesoasoani e fa'atupuina le to'a ma fa'ato'ilalo ai le fefe.

6. Faipule felafolafoaʻiga - O lenei sitaili o se faʻataʻitaʻiga a le US faitulafono, lea e faʻataʻitaʻi ai e le au felafolafoaʻi sui o le Konekeresi. Latou te finauina vaega o tulafono, e aofia ai pili (tulafono fuafuaina), iugafono (faamatalaga tulaga). Ona palota ai lea o le Konekeresi tauemu e pasia le tulafono ma faaauau pea ona palota mo pe tetee i le tulafono.

2 Fa'ata'ita'iga o felafolafoaiga

O loʻo i ai a matou faʻataʻitaʻiga se lua o ni felafolafoaiga mo oe e te vaʻai atili ai pe faʻapefea ona tupu ...

1. Felafolafoaiga a le Palemene a Peretania

This is a short clip of a debate between former British Prime Minister Theresa May and former leader of the Labour Party, Jeremy Corbyn. The debate's dynamic atmosphere and heated arguments are typical of this kind of rowdy debate. Also, May ended her speech with such a strong statement that she even went viral!

2. O le Au Felafolafoa'i

Student debates are becoming an increasingly popular phenomenon at school; some well-performed debates can even be as engaging as debates from adults. This video is one episode from an English-language Vietnamese debate show - The Debaters. These high school students debated the motion 'We applaud Greta Thunberg' in a pretty common 3-on-3 format.